Die Meester van Verdwaal, ek en die hond maak ‘n pitstop by die voormens prentjies.
Gisteraand se oorskiet ribbetjie laat ‘n subtiele hardekool rook teen die palet en verf ons vingers en lippe blink met vet.
Die spore wat ons volg, raak dowwer en smaller. Pad raak 2 spoor en dan beland ons daar waar die spore so oud en dof is dat ons sug om verder te ry.
Ongerep en wild. Skoon en onverken lê die berge voor ons. Oeroue rivierlopies sonder name, skei en verbind die rooi basaltberge.Ons soek na tekens van mense. Daar is niks. As hier ooit mense was, was dit bitter lank gelede en dan moontlik te voet.
Stilte soos jy net in die woestyn kan kry, hang heilig oor en rondom ons. Selfs Sheela lê stil en rustig. Wakker ogies starend oor die vreemde, wye wêreld.
Stadig kruip die cruizer oor die rooi klippe bokant die rivier se bank. Volg nog ‘n lopie. Agterom ‘n losstaande koppie, en skielik in ‘n oop vlak. Blinkvet gemsbokke wei op groen opslag. Verbaas kyk hul op as hul die vreemde ding op die rand van hul vallei opmerk. Nuuskierig hou hul ons dop. Daar is geen vrees nie. Ons neem foto’s en hulle posseer gemaklik voor die lens.
Dan draai ons terug. Terug na waar daar spore is. Dis heilige grond die. Al wil ons meer sien, dieper in die hart van die wildernis inkruip, verder wegraak in die baarmoeder van die aarde, voel ons dat ons oortree.
Met vol harte en vêr gedagtes, droom ons hardop teenoor mekaar.
My liefste mens, het jy enige idee hoe gelukkig en bevoorreg jy is om te wees?
Net die feit dat jy bestaan maak jou uniek en fantasties, maar ook intiem deel van Die Lewe.
Ons Aarde is ’n wonderlike fantastiese plek om te wees. Selfs tussen – en ten spyte van – die gemors en seer en oorloë en droogtes en brande en derduisende ander aaklige goed wat jou hartseer en bang maak, is daar soveel mooi en geluk en wonderbaarlike ondervindings om in te deel.
Hoe sou ons ooit kon juig en dans oor reën, as ons nie die aakligheid van droogte kon beleef nie?
Hoe sou ons ooit ’n baba (diertjie) kon vashou en vertroetel met verwondering in ons harte as ons nooit die hartseer van weggooi en mishandeling kon sien nie?
Hoe sou ons ooit die kosbaarheid van lewe kon besef, as dood nie deel is van ons ervarings nie?
So kan ek aanhou en voorbeel na voorbeeld noem. Die feit is dat elke ervaring in hierdie lewe deel uitmaak van die mosaiek van Lewe. Dis die modderbruin en gitswart wat die pastelkleure uitlig en verhef.
Verheug jou in jou emosies. Almal van hulle. Lag uitbundig vir jouself in jou oomblik van woede. Spot maar bietjie met jouself as jy trots is op iets wat jy vermag het. Lief jouself in jou tye van hartseer. Wees intens dankbaar as die eensaam jou oorval. Verwonder jou in die ekskwisiete pyn van ’n honger maag en besef jou liggaam is ’n fantastiese masjien. Wees dankbaar vir jou pyn en hanteer dit met deernis.
Die Engelse sê: “Own it”. Alles wat jy voel is JY. Eers wanneer jy ophou veg en jouself begin verheug in alles wat hierdie aarde bied, sal selfs die lelike begin sin kry en vreugde jou vind.
Iemand sê nou die dag “hulle maak nie meer mans soos in julle se tyd nie” en ek begin herkou hieraan.
Wat het dan verander wat maak dat vandag se mans anders is?
Ek sien hoe die modes verander, die selfoon era neem die mens oor, manne word “huisvrouens” terwyl die vroue broodwinners word. Manne kook kos en karwei kinders skool toe en terug, sport toe en terug terwyl die vrou haar plek in die korporatiewe wereld vol sit.
Ek sien mansmense met slap houdings. Skouertjies wat hang en voete wat sleep met sloffies aan wat lanklaas houding gehad het.
Het die man sy plek verloor, het hy eenvoudig ge-abdikeer of is daar ander redes vir veranderinge in die man se wereld?
Dan dink ek aan my eie ou vader. ‘n Fris man met ‘n doelgerigte stap waarheen hy ookal wou gaan. Hy was baie sterk en hy het leiding in sy huis gegee. Hy het die kinders betrek in die huishouding sodat ma nie alles moes doen en kinders nie leer om die lewe te lewe nie. Hulle moes verantwoordelikhede kry en leer om dit nougeset uit te voer. Kinders moes skool vakansies werk soek waar hulle ‘n geldjie kon verdien het om te spaar vir na matriek.
So het ek my eerste kar met my eie spaargeld gekoop wat ek in vakansie tye verdien het en ek kon van my klere ook self koop.
Pa het oggend en aand godsdiens gehou want dit was die basis waarop hy sy gesinnetjie gevestig het. Pa was ‘n man van sy woord. As hy ja gese het, was dit ja al wou hy agterna sy besluit verander het. En as hy nee gese het kon jy op jou kop staan. Nee is nee.
Pa het altyd sy beloftes nagekom en as dinge so verander het dat hy dit nie kon doen nie, het hy dit uitgepraat met die een waaraan belowe is. My pa was ‘n reguit man. As iets hom gepla het, het hy dit aangespreek en die resultaat aanvaar. Al het hy soms verloor in die proses. Hy het ons geleer om dinge met belanghebbendes te bepraat sodat alle betrokkenes in ‘n saak elkeen presies weet waar hy staan.
En hy het altyd gese, ” wys my nie wie jou vriende is nie, wys my hoe lyk jou kar en jou skoene, en ek sal jou se wie jy is”.
‘n Trotse man se kar is skoon en daarom breek hy nie maklik nie. En as ‘n man se skoene skoon is, sal hy sy vrou ook goed behandel. (Snaaks hoe gereeld ek na manne se skoene kyk waar daar manne bymekaar is).
Pa het altyd die swakkere beskerm. Hy het diere liefgehad en hulle goed versorg want hulle kon dit nie self doen nie.
Ek dink my pa was ‘n man der manne en ek sou graag soos hy wou wees. Foute en al.
Die vroeë briesie ritsel die vars
groen blare wakker na die lang winterkoue. Kinderlaggies warrel op en meng met
die sagte agtergrondmusiek komende uit die sitkamer van die ou klassieke huis.
Vrolike stemme smelt in die geselligheid wat homself afspeel in die lowergroen
tuin voor die huis. Die huis is wit afgeëts teen die golwende groen
heuwels. Lanings vrugtebome vorm die
roete huis toe. Helderkleurige blomme breek die wit mure en die reuk van jasmyn
kan duidelik uitgeken word.
Die afbeelding van ‘n man en ‘n vrou
skyn helder teen die wit muur waar hulle grasieus dans. Klein kinderhandjies klap vrolik saam. Langs die ou bloekomboom kreun tafels onder
borde vol geurige kos en vul die area met harmonie en geluk.
En dan word die geselligheid gebreek deur
die weergalming van die harde klanke van geweerskote. Verwarring en die reuk van kruit omskep
hierdie geselligheid in ‘n warboel van bewegings. Perdepote klink helder op soos die hoefysters
die plaveisel tref. Skril stemmetjies
meng met die angs van onsekerheid.
Bevele word uitgeskree en almal word soos vasgekeerde diere
omsingel.
‘n Dreigende soektog word geloods en
soldate in bruin uniforms geklee, marsjeer tussen hulle deur. Voetstappe weerklink op die houttrappe van
die huis. ‘n Skaduwee skuif stil-stil
agter die eeu-oue staanhorlosie in die hoek van die sitkamer. Stewels klink helder op en die asemhalings
skeur die oomblik. Die formidabele
skaduwee smelt ineen met die afbeelding van die staanhorlosie en tyd gaan staan
stil. Sekondes tik af. Die reuk van sweet en angs vul die vertrek
soos vyand en vriende mekaar aanvoel,
maar fisies ontwyk. Kamerdeure word oop
en toe gemaak en die soektog duur voort.
Die lang geweefde gordyne hang swaar en geruisloos, terwyl die miershoop
van bedrywighede die lug vul. Swaar
voetstappe sleep tot voor die staanhorlosie en sekondes word minute en ewig
word ‘n moontlikheid. Die staanhorlosie
slaan hard en stadig begin die tyd weer tik-tik.
Bruin uniforms en swaar stewels beweeg
uit en in gelid verlaat die bedreigings die huis en saam ook die angs wat soos
‘n donderslag gedreig het.
‘n Skaduwee verskyn van agter die staanhorlosie en die groot beeld van ‘n man kom staan weer sy plek vol voor sy vrou en kinders. Genade knak sy knieë en hy sak stadig neer tot op die plaveisel. Liefde en verligting slaan sy arms om die ewigheid van nou.
Liewe DNS’er, ek hoor in die verte ‘n radio speel country musiek en die onderstaande prentjie kom by my op. In my storm en drang jare het ek in Windhoek gewoon en sluit my skrywe af met ‘n tikseltjie onthou van daardie tyd. Hoop julle geniet die een.
WESTERN SALOON
Ek stap in by die swaaideure van die enigste kroeg en hotel
op die klein dorpie waar ontwikkeling van die omgewing sy ontstaan gekry het.
Buite staan perde aan ‘n reëing vas en dit reën saggies terwyl iemand op ‘n klavier in die kroeg ‘n honkey tonk wysie tokkel. Sy voete trap ‘n riel op die plank vloer wat lyk of hy op warme kole loop. ‘n Ander een, wat duidelik meer as een druiwe korrel in verwerkte vorm gesluk het, probeer saam sing. Sy stem stry verbete om wysie te hou maar so af en toe spring daar ‘n jodel uit wat kompleet klink of iemand op ‘n kat se stert getrap het maar die glimlag op die sanger se gesig spreek van momentele geluk en lekkerte wat regmaak vir ‘n kopseer die volgende dag en gedagtes wat die vog van die druif uit sy lewe gaan verban. Twee voortande van die sanger is gebreek, moontlik weens ‘n geveg voorheen en die “s” se uitspraak klink eerder soos sjewe sjakke sjout want die glimlag op sy gesig laat nie toe dat sy onder en bo-lip lank genoeg sluit om woorde reg uit te spreek nie.
“Hand me down that wottel of sequila “ sing hy vir die
meisie agter die toonbank en trap twee tree vorentoe, een sywaarts en twee
terug en beland met ‘n sug op die sofa wat neffens die klavier staan en daar
sit hy. Sy arms wil hom nie genoeg stut
om op te staan nie en sy bene vou soos swembad noodles onder sy gewig wat dreig
om hulle te gebruik. Die spore aan sy stewels klingel moedig om hom te laat
weet hulle is nie weg nie.
Links van die swaai deure sit ‘n paar manne en kaart speel. Gesigte uitdrukkingloos. Oë nou getrek dat niemand tog enige
emosie moet lees nie. Elke paar lippe
klou verbete vas aan ‘n rokende sigaar in die een mondhoek wat nou en dan soos
‘n klein stoom treintjie ‘n wolkie uitstoot om te wys daar is nog lewe. Kaarte wissel hande en geld word met minagting neergegooi om die
beeld van selfversekerdheid verder uit te dra.
“Don’t count your money when the dealen’s done” klink op van die klavier
se kant af en die spanning onder die spelers is duidelik sigbaar hoewel hulle
voorgee om rustig en berekenend te wees.
Poef, poef stoom die sigare een na die ander en die deler werk versigtig
om die spelers betrokke te hou.
Die meubels in die kroeg is modern vir die tyd en duidelik sorgsaam met die hand gemaak. Teen die mure hang ou gewere en pistole wat uit die oorlog kom wat die westerlinge teen plaaslike volke van die tyd geveg het. En ‘n ou wawiel en “wanted” plakkate vir skelms wat gesoek word. Een geweer se loop het oopgebars en ‘n swaard wat iemand iets mee gekap het en vol happe is, hang verder weg. Die spieels teen die mure lyk of hulle al te veel gesigte en gebeure gesien het want daar is ‘n dofheid wat geen prentjie meer baie duidelik teruggee nie.
By die toonbank sit ‘n paar manne en drink. Elkeen het ‘n bottel
met ‘n klein glasie wat gereeld
volgemaak en agter in die keel gegooi word.
Gesigte trek ‘n gril vir die smaak wat die tong tref want die goed smaak
nie lekker nie, dit maak net lekker. Hulle
is almal duidelik op hulle hoede want vir elke kraak van die swaai deure kyk almal
versigtig en nuuskierig om om die nuwe aankomeling te takseer en te weet wie hy
is.
Die kaggel vuur brand gesellig in die een hoek en ‘n paar
dames met wye rokke en lae halse waarvan die prentjie soos ‘n nuwerwetse
kitskos restaurant advertensie lyk ,kyk ook belangstellend na elke
nuweling. Lippies en wangetjies is baie
baie rooi en die oë geplak met genoeg blousel om ‘n hele hotel se lakens
spierwit skoon te was. Wimpertjies wat
met inlegsels verleng is knip stadig en versluier die blink oë
wat dit laat lyk soos ‘n neon advertensie wat van boodskap verander en ‘n
elektriese impuls by tye verloor om langer te neem om te ruil as wat nodig is.
Die ou op die sofa is baie ongelukkig met die sheriff wat op sy hand getrap het toe hy by die kroeg wou uitkruip. Hy dreig om die gereg van die dorp hof toe te vat oor die disrespek wat die sheriff hom betoon het. Hy is baie haastig om buite te kom want die eentand kelnerin wat hy nounet ontmoet het en nie eers haar naam ken nie, het gesê sy sal met hom trou en hierdie kans kan hy nie laat verbygaan nie. Die pianis kap nou die klavier met mening om sy klanke bo die geruis van die kroeg te laat geld terwyl ‘n country orkes gereed maak om te speel. Daar is kitare en viole en die onmisbare steel guitar wat in elke lied die geloei van die wind laat hoor om die ervaring van elke lied met passie tuis te bring. En ‘n banjo speler wat tussenin sy stem met mening uitbring om ook sy bydrae te beklemtoon. Die voorsanger nooi iemand om saam met hom te kom, skoene uit te skop, die ligte af te sit en ‘n aand van passie mee te maak. Elkeen van die orkes lede het cowboy hoede op wat laag oor die oë hang sodat die meisies daar nie kan sien wanneer hulle onderlangs beloer word nie. Net so swaai die hoek se dames die groot “M” advertensies met swier rond vir voornemende gebruikers om te waardeer.
Die drank vloei en die mense lag en gesels oor wie weet wat
alles en die hotelier glimlag breed want die wolle rol en die sakke word
vol. Die trappe wat na die bo-vertekke
toe loop dra swaar verkeer weens die verdowing van sinne wat manne kry as die
wingerdstok se wortels te diep in sy hart kom nesskop en die stof en sweet van die lang rit te perd sy klere
soos gestyselde lappe om sy lyf laat sit. Stoppelbaarde kort net ‘n cut throat
skeermes, ‘n skeer kwassie en warm water om verdere groei in te perk en die
draer weer soos iets te laat lyk wat in die samelewing opgeneem kan word. Slierterige hare wat dae laas bietjie water
gesien het moet gewas word en sokkies wat vanself regop staan en die vorm van
die stewel waarin dit diens doen aangeneem het.
‘n Paar casa novas wat onder die bedekking van sweet, stof en nog sweet en nog stof soos uitgediende slang vangers gelyk het, kom die trappe af na die bad en skeer sessie, en laat die “M” advertensie draers weer met hoop vir die mensdom na nuwe besigheid uitreik. Tande wys en wimpers flikker opnuut om die nuwelinge te verwelkom want netnou praat die tequila weer ons taal.
Die perde staan buite sopnat gereën en wag geduldig vir hulle
ruiters om strompelend uit ‘n plek te kom waar daar net geraas word en soms ‘n
skoot of twee van ‘n six shooter gehoor kan word as iemand en iemand anders
daar binne oor ‘n saak verskil. ‘n Geluid wat perde van die tyd goed ken. Hulle weet ook om versigtig te trap as ruiter
in die saal is want uit die saal val gebeur maklik as die greep op die lewe
effens verloor is. Maar hulle gaan nog
lank wag want Goodnight Irene word dalk eers heelwat later gespeel. Hier maak die kroeg toe wanneer daar nie meer
gelag word nie en elke stoel in die vertek beset word met ‘n zombie-agtige figuur
wat voor hom uit staar soos iemand wat hout soek en die koppie wikkel onvas op
die nek rond wat hom nie meer kan regop hou nie en die oë net so dof soos die spieëls
teen die mure lyk. Elke oog kyk waar hy wil en om op iets te focus vat baie
konsentrasie want die kop, nek en oë volg mekaar teësinnig in dieselfde rigting.
Hier stap ‘n groot man nou in. Die geluide in die kroeg versag merkbaar want by die toonbank sit ‘n aantreklike vrou . Het haar in ‘n spieel gesien en besluit om kennis te maak. Die groot man in die spieël stap reguit na haar toe. Hy het groot vereelte hande wat duidelik harde werk gewoond is en ek verbeel my vir ‘n oomblik dat ek oorlede is. Hy kom staan by haar en hy bewe soos ‘n riet. Ignoreer almal om hom en sê dat sy nou ‘n goeie tyd gekies het om hom te verlaat terwyl die oes op die veld ryp is en daar vier honger kindertjies in die huis is. Ek weet nie wat om te doen nie. Sit net versteend in my stoel en verloor die mistigheid wat ook my oë verdof het en sien die tragedie wat voor my afspeel. Ek het die wil om te sluk verloor en sien net die vlamme van die vuur in die kaggel teen my glas weerkaats. Die lewe staan stil en soos baie ander staar ek ook net voor my in ‘n tydgleuf waar die verlede soos ‘n rolprent ook in my gedagtes afspeel. Die stof op die toonbank praat ook met my.
Ek dink aan dae wat nutteloos verbygegaan het en iewers in
die asdrom van die lewe lê en verrot. En ek
wonder wat die nut van Sheila en haar tequila is en die ligte afsit met iemand
wat skaars bekend, en die uittand
kelnerin wat sommer met die top heavy kruiper wil trou op wie se hand die
sheriff getrap het.
En toe word ek wakker en sien die grys mure om my en weet dat dit net ‘n droom was soos in die bekende liedjie beskryf is wat praat oor die sad old padre en die groen gras waarop Mary en ek so gereeld gespeel het. Hier gaan die lekkerte van die lewe by ‘n mens verby en voeg geen waarde toe nie. Nutteloos en tyd verkwistend. Soos die Prediker skryf; Dis net’n gejaag na wind.
Ek hou van Country musiek.
Elke liedjie vertel ‘n storie. Soms tragies en soms plesierig en die
instrumente wat dit vergesel onderskryf die gevoel van wat gebeur. As die viool en die steel guitar kerm om klem
te lê
op die gebeure, roer dit my hart se snare en stem ek saam met die sangeres wat
gevra het om die lewe een dag op ‘n slag te kry en te doen wat gedoen moet
word.
Nie baie lang jare terug nie, in Windhoek se Ausspannplatz was daar ‘n hotel genaamd Wesfälisher Hoff waar dit amper gegaan het soos hierbo. Kyk, as jy lus was vir een sluk bier en ses fights voor die tweede, moes jy daarheen gaan. Groot manne met groot hande en vroue met kekkel laggies was volop en polisie karre het soms vanself van die stasie af vertrek om hulle bestuurders hotel toe te vat om ‘n nuwe fight te gaan aanskou. Bloed, spoeg en………….
Maar net hier was daar nie reëlings vir perde nie maar
parkeerplek vir Datsun SSS’e, en Capri Peranas en Shev SS’e wat nie sonder tollende wiele kon
wegtrek en mekaar “dice” nie. Six
shooters was nie gedra nie maar kort broeke met lang sokkies met ‘n staal kam
en manne met lang kuiwe wat gereeld met ‘n swaai van die kop in plek geskud
is. En Gunsten en Texan plain.
Good Night Irene good night Irene, I’ll see you in my dream!!! En selfs die perde weet dis huistoegaan tyd. Waar’s my kar?????
Augustus
skop sand en skarrel
dwarrelend rond met droë blare
beur teen elke deur
skryf teen ratelende rame
grimas
grawe stof
uit loopslootjies
vee vergete hope oop
en grintspat
wit dae
A a Die aasvoël kla,”Ek is nie mooi nie, en daarom het ek nie ‘n nooi nie. Ek wens ek was ‘n pou, want hy is mooi en hy’t ‘n vrou.”
B b Bobbejaan, bobbejaan, jy dink jy’s slim, omdat jy oor Boer se draad kan klim, maar Boer is vir jou baie kwaad, en span nou orals hakiesdraad.
C c Ch, ch, ch , ch, snork oupa beer. nag vir nag en weer en weer. Oumatjie beer is desperaat, en wil nou sommer die land verlaat.
D d Die dassie spring van klip tot klip. Sy ore gespits, sy stertjie wip-wip. Hy’s vinning soos blits en baie rats. Nou sien jy hom, dan’s hy weg woert-warts.
E e Vyf klein eendjies stap in ‘n ry om te gaan swem in die vlei. Ag nee, die vlei is dan kurkdroog, en die plaasdam se muur is veels te hoog.
F f Die hele familie fisant Krap heel dag rond in die sand. Wat hulle doen , wil jy weet? Hulle soek wurms om te eet.
G g Ek loop teen mure op en af, partykeer is ek sommer net laf, en lat val myself – kadoef – op jou bedjie en dink dis baie snaaks as jy skree: “Mamaaa, ‘n geitjie!”
H h As ‘n honderdpootjie skoene nodig het, is dit vir sy papa geheel en al geen pret. “Vyftig paar skoene”, sug hy swaar, “kos ‘n klomp geld so wrintie waar”.
I i As ietermago is ek bekend. Ek is ‘n baie komieklike vent. Raak jy aan my, rol ek myself op, en jy weet nie, waar’s my stert en waar’s my kop.
J j Jakkals wou gaan hoenders steel, op Tant Ralie se perseel. Min het hy geweet, die stomme dier, die hoenders het by die bure verjaarsdag gaan vier.
K k By die rivier bly Krokodil Morkel. Hy wil so graag sy tande borsel. Sy ma dink wat dan nou gedaan, waar kry ek so ‘n groot tandeborsel vandaan?
L l Op ‘n dag wandel koning leeu deur die veld. “Ek is vir niks bang nie,” spog hy, “ek is ‘n held, Ek hardloop vir niks en niemand weg nie”. Toe trap hy in ‘n byenes en kon nie ophou hardloop nie.
M m Kyk ‘n bietjie na die flukse mier, my kind, Iemand wat harder werk sal jy nêrens vind. Oplaai, aflaai, heen en weer geskarrel, dag vir dag. Geen gekla nie, nooit ooit lui nie, dit is sy gedrag.
N n Naaldekokertjie so fraai en so fyn, met vleuels wat blink in die helder sonskyn. As ek so sit en na jou kyk, sien ek dat jy amper soos ‘n helikopter lyk.
O o “O, grote Griet”, roep olifant “my toonnaels is veels te lank!” Te hulp kom veearts, Oudok Byl, Met sy groot skêr en almintige vyl.
P p Nou die dag stap Pikkie Pikkewein al langs die strand, en sien kinders in bont klere kastele bou in die sand. Net daar en dan het hy toe besluit: “As ek weer strand toe kom, trek ek my manelpak uit.
Q q Quentin sit by die tafel met ‘n groot woordeboek. ‘n Dier wat met ‘Q’ begin, nes sy naam, dis waarna hy soek. Maar dis alles verniet, glo my vry. want so ‘n dier sal hy nie kry.
R r Renoster se beste vriend sit op sy rug, Dis renostervoël wat hom waarsku as hy moet vlug. En as die bosluise renoster pla op sy lyf en sy kop, Pik-pik sy kleine vriend hul een vir een op.
S s Stadig, stadig, trap vir trap, kom skilpad hierlangs aangestap. Nou is hy moeg en trek sy kop en al vier sy voetjies binne in sy dop.
T t Toktokkie, jy’s darem ‘n oulike goggatjie. Klop-klop hardloop jy rond op soek na jou meisie. As jy skrik, val jy – woeps – op jou rug, En speel-speel jy’s dood met jou beentjies stokstyf in die lug
U u Professor Uil is ‘n knap onderwyser, maar die ouers is erg geteister, omdat Prof. Uil die hele dag net slaap, en die kinders in die klas sit en ginnegaap.
V v Verkleurmannetjie, ek wonder hoe jy dit doen, loop jy oor ons grasperk word jy groen, klim jy stadig langs die boomstam op, word jy grys van jou tone tot by jou kop.
W w So ‘n wurmpie is darem ‘n vraat, dink net aan kos van vroeg tot laat. Vreet gate dwarsdeur appels, pere en lemoene en sowaar ook deur die harde skille van pampoene.
X x Met sy bekkie klein speel die voëltjie op die xilifoon ‘n opgewekte deuntjie. Die brulpadda-koor sing saam uit volle bors, Almal dans en lag, net ou vlakvark bly steeds nors.
Y y Miena Krimpvarkie is verlief op Jan Ystervark. En nooi hom vir ‘n piekniek in die park. Haar mandjie vol gepak met vlieë, muskiete en lekker goggas. Jan is nie verheug nie, want hy eet net plante, blare en groen gras.
Z z Zoem, zoem,zoem vlieg ‘n by Hier by my neus verby. Gaan sit op my koeldrankblikkie en drink ewe astrant ‘n slukkie.
Z z Weet jy wat is ‘n zoempie? Dis ‘n oulike, klein duikertjie. Sy vel het ‘n blou skynsel en is snoesig sag, as jy hom wil sien, moet jy opstaan in die nag.
Ag jong ek wou al so lankal terugskryf, maar dit was ‘n paar maande van breke en breuke.
Die een demmitse ding na die ander het speek gebreek en die wiele bly stukkend.
Die moeilikheid het al hier einde 2018 se kant begin. Klein jakkaltjies … Probleem is teen die tyd wat ek begin besef het – toe staan die moeilikheid geil op die land. Dis tog vreemd hoe ons so blindloop tussen die probleme. Jy sien en weet en neem selfs so in die verbygaan notisie – en stel dan uit vir later, want dis mos nog nie ernstig nie.
Seker die dat ons in Afrikaans so baie spreekwoorde daarvoor het. Die laaste druppel wat die emmer laat oorloop. Of die strooihalm wat die kameel se rug knak.
In elk geval – hierdie jaar is op ‘n stewige drafstap oppad middel toe en die meeste van die vet jakkalse (hulle het nie klein gebly nie) is geslag en die velletjies brei mooi vir ‘n winterskaros.
Ek wou jou maar net laat weet dat alles weer glad loop en sien tog uit na jou volgende gesels.
Stuur groete vir die vrou en soen die kleinkenners – hulle is tog al wat nou nog ‘n sonopkoms die moeite werd maak.
deur die vloedgolf van vele dae
het ons twee saam begin stap
en midde-in die veertigdae storm
het die tortel my vrede
met ‘n botselgroen olyftak aangebring
op die offertafel van jou liefde het jy my die ram in die doringbos gewys daar waar jy turend in die Braambos kaalvoetspore van genade vir my skets
deur die waterskeiding van die Dooiesee
het jou stem die bitter Mara in my gebreek
en my hulpeloosheid droogvoets gedra
tot daar waar ons vas op droeëgrond staan
smagting het hongerig deur my hande geglip
terwyl jy sag die manna in my mond breek
het kwartels van die Skelfsee aangekom
en die vuurkolom het die donker gebreek
onder die rooitou van jou opregte liefde en die ramshoring se sewedag basuin het jy my Jerigomuur laat verkrummel my dorstig water met my tong laat lek
daar waar die lewens-ashoop se riool
my vervaard na potskerwe wou laat gryp
omstandighede en mensdom my wreed verraai
het jy jou liefde in lendedoeke om my kom draai
dit was dan net so skuins na sonsopkoms
toe die Didimus diep-diep binne my
teësinnig (maar opreg) sy hoof buig
en so erkenning aan die flenter-vlerke
van jou (on)sienlike liefde gee
Hierdie werk is opgedra aan my pa; vir hom wat vir my kosbaar is – waar ek ook eers pa moes word om werklik kind te kon wees
My trane lê hoogwater vanaand. My gedagtes woel soos springgety branders. Beelde van vervloë jeugdigheid spoel teen die strande van my herinneringe aan. Dit kasty my strande. Tog, soos net ’n springgety kan, breek dit ook die kosbaarhede oop. Skatte wat lank vergete onder die sand van tyd verberg was word opnuut ontbloot.
Die 380 kilometer van die kus terug na wat ons tans huis noem, lê uitgerek deur die woestyn en doring bome. Twee ure later word ek bewus dat ek die skoonheid van my hartland heel gemis het. Die klip-vlaktes van die Namib het geluidloos by my verby geswiep, so diep was ek in my gedagtes versonke. Ons draai die bosveld in. Die sonsondergang kom lê gehoorsaam hier aan ons linkerkant, byna gereed om die laaste wolkies met goud te verf voordat die koel grys die nag aankondig.
Vir oulaas, net buite Omaruru, kyk ek uit oor die son-bestreelde Kameeldoring land kort voordat die son sy skemer werk begin. Die woorde wat hier, aand die einde van Sy dag, in my hart kom lê, speel nog skugter koedoe kalf met my: Dit dartel, staan, koggel en glip in die skemer weg. Dit wek die jagter in my en moeisaam spoor ek agterna…
Baie ken die eens sterk profiel wat nou uitgeteer die kanker veg. Van trots en waagmoed is daar geen sprake meer nie, maar nederig vra hy vir Ma om die kombersie oor sy bene te kom gooi. Sy moeder maar. Ek laat toe dat my gemoed gordyne voor die vensters van my siel kom span, terwyl sý weerloosheid mý meer weerloos laat.
Die aand snel traag verby. Die muur-horlosie beduie dat die nag wag en dat ons totsiens moet sê. Die kinders groet en my seun soen Oupa op sy voorkop soos hy altyd doen. Soos hy altyd ook met my doen en in ’n onbewaakte oomblik gee ek my pa ’n druk… Pa… ek en Pa was nooit kontak mense nie. ’n Handdruk is korrek, mans soen net vrouens, mans wat mans druk is besig met verbondenhede: So het die reëls vas gestaan.
Ek stap regop by die deur uit en kyk vol in die tere oë van my vrou, ’n traan strompel oor haar wang. “Hy’t jou nodig Johan,”fluister sy en toe ek om kyk toor Pa sy sakdoek weg. Sy oë is rooi en sy skouers ruk. Rebellie maak my hart sy huis en reëls, wat geen reëls moes wees, verdamp soos mis voor die son. Ek draai nogmaals om en gee hom weer ’n druk en vir ’n wyle hou ek hom vas. My hart hervorm onder die voorbeeld van my seun.
Die woorde wat hier, aand die einde van sy dag, in my hart kom lê, speel nog skugter koedoe kalf met my: Dit dartel, staan, koggel en glip in die skemer weg. Dit wek die jagter in my en vasberade spoor ek agterna. Ek keer dit teen die grensdraad van my gedagtes vas.
Ek moes ook eers vader word voordat ek waarlik kind kon wees…
(‘n pastiche nav Lina Spies se “Lied van die kinders”)
“Kom na my toe, almal wat moeg en oorlaai is”
Die SS soldaat
wat sy geweer gerig het
op ‘n Jood,
sy lip in nare krul,
op sy skoen ‘n groot, rooi vlek.
“Kom na my toe, almal wat moeg en oorlaai is”
Die Kongolese militant
tronend op swaar stewels
van haar, wurm, weggedraai
terwyl aan sy penis
bloed en skande hang.
“Kom na my toe, almal wat moeg en oorlaai is”
Die Hamas-heilige
swaai sy hande langs ‘n vuur
spuug bloed en bomme
om vryheid van onskuld te verhaal.
Kom na my toe, almal wat moeg soek na vergewe
saamgespan voor Pilatus en Herodes
honde wat honger na lug hap
Kom na my toe, volk van die Messias
wat julle aan ‘n kruis gehang het
toe in bloed en vloek en skande
my Vader jul vergeef het.
Ek sal julle rus gee
moordenaars
verkragters
verloënaars
tollenaars
sondaars
Julle moet ek by tuisgaan
Julle hou leë hande uit
en voete om te was
Oom Fred Siemens het op die plaas Robyn geboer, doer in vandag se Damaraland (dit was nou voor die Odendaal-komissie die plase uitgekoop het om die gebied te vorm wat vandag bekend staan as die Kaokoveld, oftewel Damaraland).
Daardie jare was daar ongelooflik baie leeus in daardie gebied en die boere het baie beeste en kleinvee verloor. Die leeus het gou agter gekom dat ‘n bees makliker vang as ‘n gemsbok. Die geveg tussen boer en leeu was dus ‘n realiteit. Oom Fred het baie honde verloor in sulke gevegte, want ‘n hond moet van anner stoffasie gemaak wees om ‘n leeu te pak.
So bel ‘n kennis van die Siemense eendag uit Windhoek. Oom Fred tel die telefoon op: “Siemens hier.”
“Middag, Fred, dit is Klaas hier van Windhoek wat praat. Hoe gaan dit?”
“Middag, Klaas, dit gaan goed man, dis goed om van jou te hoor, die leeus pla net baie, maar die veld is geil vanjaar en die bees blink van die vet!” antwoord oom Fred. Lees meer Oom Fred, die leeu en die stadshond
waar jy my hare saggies in sterstof verf
het die maan jaloers gekyk
hoe die melkweg in spikkels
deur my oë tree
my vingers boetseer jou hart se klop
as jy ‘n duisend vuurvliegies inmekaarvleg
en dit laat sirkel om die skerfiemaan
tot dit in my hartklop kon anker gooi
die son van jou liefde het soos
‘n oranje appelkoos geskitter
en my getrek soos ‘n mot na ‘n kers
met my vlerke wiegend op die wind
Die man se skaduwee raak-raak aan die soom van Rooikappie se mantel. Rooikappie loer oor haar skouer. Die straatlig gooi die man wat haar agtervolg se lang skaduwee voor hom uit en sy gesig is in die donker, maar sy herken hom onmiddellik.
“Ag nee, dêmmit!” brom Rooikappie en rek haar treë om van die man weg te kom. Die eeue het hul merk gelaat en gister se pilatesklas was straf. “Sal die bleddie houtkapper nooit leer dat ek nie sy hulp nodig het nie,” skel sy saggies. Sy stap weer stadiger.
Die houtkapper het haar sprokie gesteel. Dit is wat daardie dag in die bos gebeur het. Sý was die mooi kind met die lang, goue vlegsels en die rooi manteltjie. Haar regte plek in die geskiedenis moes langs die van Raponsie, Sneeuwitjie en Aspoestertjie gewees het. Húlle tree as heldinne, prinsesse en koninginne uit die stryd. Maar nie Rooikappie nie. Sy is die stout kind, die een wat afdwaal en vir Ouma laat opvreet van die wolf! Almal is altyd verlig as die houtkapper in haar storie opdaag, vir Ouma red en Wolf doodmaak. Wolf was die enigste opwinding in haar lewe op daardie stadium. Nou is sy eeu na eeu niks meer as ’n sedelessie vir kinders nie.
