ek kan nie weer nie
nie nog ’n keer nie
my god dis verkeerd
dis onmenslik wreed
eers my moeder
op agt en veertig
en nou my sussie
sy’s agt en veertig
wat is die kanse
vir dieselfde simptome
dieselfde uiteinde
verydelde drome
fok jou kanker
jou onmenslike dief
jy steel elke anker
en los ons in grief
ek kan nie weer nie
nie weer ’n keer nie
my god dis wreed
dis goddelik verkeerd
Meraai
Alleen op ‘n stoep sien
sy die horison glinster.
Die verte bly leeg –
wit seile waarna sy soek.
Duskant die ewenaar
druis golwe sonder genade:
berge water
waardeur die skip vaar.
Die bodem
die vyand wat die matrose roep –
‘n gekners en gekraak
breek hul moed.
Alleen op ‘n stoep
staar sy oor die verte.
Die koue brander wat binne haar spoel
laat haar verdrink
in die bodemlose poel …
2de plek: Wilhelm Pieterse van WAP, Windhoek
‘n BOEK
Met ‘n lekker boek
kan jy allerhande plekke besoek.
Jy hoef net in jou bed te lê
en hoef niks vliegtuigkaartjies te hê.
Maak net oop,
miskien ‘n rivier vol stroop.
Miskien besoek jy die maan,
of ‘n vuurspuwende vulkaan.
‘n Boek het hope pret
vir klein, groot, maer of vet.
O, konsternasie ...
miskien ontdek jy ‘n dierasie!
2de plek: Susanne du Toit van WAP, Windhoek
Genadelose genade
(Petteri Sianio)
Die vroeë briesie ritsel die vars groen blare wakker na die lang winterkoue. Kinderlaggies warrel op en meng met die sagte agtergrondmusiek komende uit die sitkamer van die ou klassieke huis. Vrolike stemme smelt in die geselligheid wat homself afspeel in die lowergroen tuin voor die huis. Die huis is wit afgeëts teen die golwende groen heuwels. Lanings vrugtebome vorm die roete huis toe. Helderkleurige blomme breek die wit mure en die reuk van jasmyn kan duidelik uitgeken word.
Die afbeelding van ‘n man en ‘n vrou skyn helder teen die wit muur waar hulle grasieus dans. Klein kinderhandjies klap vrolik saam. Langs die ou bloekomboom kreun tafels onder borde vol geurige kos en vul die area met harmonie en geluk.
En dan word die geselligheid gebreek deur die weergalming van die harde klanke van geweerskote. Verwarring en die reuk van kruit omskep hierdie geselligheid in ‘n warboel van bewegings. Perdepote klink helder op soos die hoefysters die plaveisel tref. Skril stemmetjies meng met die angs van onsekerheid. Bevele word uitgeskree en almal word soos vasgekeerde diere omsingel.
‘n Dreigende soektog word geloods en soldate in bruin uniforms geklee, marsjeer tussen hulle deur. Voetstappe weerklink op die houttrappe van die huis. ‘n Skaduwee skuif stil-stil agter die eeu-oue staanhorlosie in die hoek van die sitkamer. Stewels klink helder op en die asemhalings skeur die oomblik. Die formidabele skaduwee smelt ineen met die afbeelding van die staanhorlosie en tyd gaan staan stil. Sekondes tik af. Die reuk van sweet en angs vul die vertrek soos vyand en vriende mekaar aanvoel, maar fisies ontwyk. Kamerdeure word oop en toe gemaak en die soektog duur voort. Die lang geweefde gordyne hang swaar en geruisloos, terwyl die miershoop van bedrywighede die lug vul. Swaar voetstappe sleep tot voor die staanhorlosie en sekondes word minute en ewig word ‘n moontlikheid. Die staanhorlosie slaan hard en stadig begin die tyd weer tik-tik.
Bruin uniforms en swaar stewels beweeg uit en in gelid verlaat die bedreigings die huis en saam ook die angs wat soos ‘n donderslag gedreig het.
‘n Skaduwee verskyn van agter die staanhorlosie en die groot beeld van ‘n man kom staan weer sy plek vol voor sy vrou en kinders. Genade knak sy knieë en hy sak stadig neer tot op die plaveisel. Liefde en verligting slaan sy arms om die ewigheid van nou.
WHS, Windhoek. (Sy het ook die derde plek verower, maar op grond van die kompetisiereëls, ontvang sy slegs haar beste prestasie.)
Die skoolklok lui. Uiteindelik het die vakansie aangebreek! Ek gryp my boeke en prop dit in my tas. My maag borrel van die opwinding. Ek gaan saam met my neefs plaas toe!
Na drie ure se ry kom ons oplaas by die plaas aan. Ek en Pieter hardloop tot by die groot wit hek, klim oor en jaag resies tot in die Skaaprivier. Die water is heerlik koel nadat ek my warm gehardloop het. Ek asem die vars lug diep in.
Ek staan nog so en geniet die koeligheid toe iets my onverwags agter my kop tref. ’n Modderbal! Nou begin die oorlog. Ek en Pieter is saam in ’n span, ons twee teen Adriaan en Gerhard. Die “ Veldvinke” teen die “Bosbobbejane”. Soos blits raap ons ’n paar klippe bymekaar en bou ’n muur vir skuiling. Ek maak die modderballe en Pieter vuur hulle af. Na ’n ruk ruil ons om. ’n Modderbal tref my reg in die gesig dat ek net sterre sien! Gou-gou is ek weer regop en die Bosbobbejane moet maar net koes en keer. Ons oorlogstrategie het gewerk soos ’n bom, die Bosbobbejane gee oor en ons wen die titel van “Moddermeesters”. Wat ’n eer!
Ons hardloop deur die sproeiers om skoon te kom en vat die pad beeskraal toe. Elkeen soek ’n stok en ons begin die beeste rondjaag. Ek skrik my boeglam toe die een bees skielik omdraai en in my rigting storm. Sy hoewe dawer op die grond soos hy al hoe nader kom … Adriaan is gelukkig naby en met ’n paar wilde swaaie van sy stok jaag hy die bees weer in die teenoorgestelde rigting. In die verte kom Oom Jan aangestap, hy lyk nie baie ingenome met die saak nie … Nou staan ons in ’n ry en wag ons pak af.
Na ses van die bestes gaan speel ons maar eerder seerower. Ons klouter rond in ons boomskepe en swaai rond aan toue. Ons silwer swaarde blits gevaarlik in die son. Kaptein Grootbek Gerhardus se skatte word gesteel deur Seerower Een-oog Adriaan en nou raak die speletjie eers pret! Ons speel en lawaai tot die son water trek en die uile begin roep.
Na aandete spring ons almal deur die bad en trek ons snoesige nagklere aan. Tannie Marie lees vir ons “Jakkals en Wolf”. Geamuseerd luister ons met groot oë na al die goed wat Jakkals en Wolf aanvang. Hulle het wraggies alweer boer se skape gesteel!
Doodmoeg en dolgelukkig kruip ek diep onder my komberse in. My ooglede raak swaar en ek droom van al die avonture wat ons nog op die plaas gaan hê.
Liewe DNS’er, ek hoor in die verte ‘n radio speel country musiek en die onderstaande prentjie kom by my op. In my storm en drang jare het ek in Windhoek gewoon en sluit my skrywe af met ‘n tikseltjie onthou van daardie tyd. Hoop julle geniet die een.
WESTERN SALOON
Ek stap in by die swaaideure van die enigste kroeg en hotel op die klein dorpie waar ontwikkeling van die omgewing sy ontstaan gekry het.
Buite staan perde aan ‘n reëing vas en dit reën saggies terwyl iemand op ‘n klavier in die kroeg ‘n honkey tonk wysie tokkel. Sy voete trap ‘n riel op die plank vloer wat lyk of hy op warme kole loop. ‘n Ander een, wat duidelik meer as een druiwe korrel in verwerkte vorm gesluk het, probeer saam sing. Sy stem stry verbete om wysie te hou maar so af en toe spring daar ‘n jodel uit wat kompleet klink of iemand op ‘n kat se stert getrap het maar die glimlag op die sanger se gesig spreek van momentele geluk en lekkerte wat regmaak vir ‘n kopseer die volgende dag en gedagtes wat die vog van die druif uit sy lewe gaan verban. Twee voortande van die sanger is gebreek, moontlik weens ‘n geveg voorheen en die “s” se uitspraak klink eerder soos sjewe sjakke sjout want die glimlag op sy gesig laat nie toe dat sy onder en bo-lip lank genoeg sluit om woorde reg uit te spreek nie.
“Hand me down that wottel of sequila “ sing hy vir die meisie agter die toonbank en trap twee tree vorentoe, een sywaarts en twee terug en beland met ‘n sug op die sofa wat neffens die klavier staan en daar sit hy. Sy arms wil hom nie genoeg stut om op te staan nie en sy bene vou soos swembad noodles onder sy gewig wat dreig om hulle te gebruik. Die spore aan sy stewels klingel moedig om hom te laat weet hulle is nie weg nie.
Links van die swaai deure sit ‘n paar manne en kaart speel. Gesigte uitdrukkingloos. Oë nou getrek dat niemand tog enige emosie moet lees nie. Elke paar lippe klou verbete vas aan ‘n rokende sigaar in die een mondhoek wat nou en dan soos ‘n klein stoom treintjie ‘n wolkie uitstoot om te wys daar is nog lewe. Kaarte wissel hande en geld word met minagting neergegooi om die beeld van selfversekerdheid verder uit te dra. “Don’t count your money when the dealen’s done” klink op van die klavier se kant af en die spanning onder die spelers is duidelik sigbaar hoewel hulle voorgee om rustig en berekenend te wees. Poef, poef stoom die sigare een na die ander en die deler werk versigtig om die spelers betrokke te hou.
Die meubels in die kroeg is modern vir die tyd en duidelik sorgsaam met die hand gemaak. Teen die mure hang ou gewere en pistole wat uit die oorlog kom wat die westerlinge teen plaaslike volke van die tyd geveg het. En ‘n ou wawiel en “wanted” plakkate vir skelms wat gesoek word. Een geweer se loop het oopgebars en ‘n swaard wat iemand iets mee gekap het en vol happe is, hang verder weg. Die spieels teen die mure lyk of hulle al te veel gesigte en gebeure gesien het want daar is ‘n dofheid wat geen prentjie meer baie duidelik teruggee nie.
By die toonbank sit ‘n paar manne en drink. Elkeen het ‘n bottel met ‘n klein glasie wat gereeld volgemaak en agter in die keel gegooi word. Gesigte trek ‘n gril vir die smaak wat die tong tref want die goed smaak nie lekker nie, dit maak net lekker. Hulle is almal duidelik op hulle hoede want vir elke kraak van die swaai deure kyk almal versigtig en nuuskierig om om die nuwe aankomeling te takseer en te weet wie hy is.
Die kaggel vuur brand gesellig in die een hoek en ‘n paar dames met wye rokke en lae halse waarvan die prentjie soos ‘n nuwerwetse kitskos restaurant advertensie lyk ,kyk ook belangstellend na elke nuweling. Lippies en wangetjies is baie baie rooi en die oë geplak met genoeg blousel om ‘n hele hotel se lakens spierwit skoon te was. Wimpertjies wat met inlegsels verleng is knip stadig en versluier die blink oë wat dit laat lyk soos ‘n neon advertensie wat van boodskap verander en ‘n elektriese impuls by tye verloor om langer te neem om te ruil as wat nodig is.
Die ou op die sofa is baie ongelukkig met die sheriff wat op sy hand getrap het toe hy by die kroeg wou uitkruip. Hy dreig om die gereg van die dorp hof toe te vat oor die disrespek wat die sheriff hom betoon het. Hy is baie haastig om buite te kom want die eentand kelnerin wat hy nounet ontmoet het en nie eers haar naam ken nie, het gesê sy sal met hom trou en hierdie kans kan hy nie laat verbygaan nie. Die pianis kap nou die klavier met mening om sy klanke bo die geruis van die kroeg te laat geld terwyl ‘n country orkes gereed maak om te speel. Daar is kitare en viole en die onmisbare steel guitar wat in elke lied die geloei van die wind laat hoor om die ervaring van elke lied met passie tuis te bring. En ‘n banjo speler wat tussenin sy stem met mening uitbring om ook sy bydrae te beklemtoon. Die voorsanger nooi iemand om saam met hom te kom, skoene uit te skop, die ligte af te sit en ‘n aand van passie mee te maak. Elkeen van die orkes lede het cowboy hoede op wat laag oor die oë hang sodat die meisies daar nie kan sien wanneer hulle onderlangs beloer word nie. Net so swaai die hoek se dames die groot “M” advertensies met swier rond vir voornemende gebruikers om te waardeer.
Die drank vloei en die mense lag en gesels oor wie weet wat alles en die hotelier glimlag breed want die wolle rol en die sakke word vol. Die trappe wat na die bo-vertekke toe loop dra swaar verkeer weens die verdowing van sinne wat manne kry as die wingerdstok se wortels te diep in sy hart kom nesskop en die stof en sweet van die lang rit te perd sy klere soos gestyselde lappe om sy lyf laat sit. Stoppelbaarde kort net ‘n cut throat skeermes, ‘n skeer kwassie en warm water om verdere groei in te perk en die draer weer soos iets te laat lyk wat in die samelewing opgeneem kan word. Slierterige hare wat dae laas bietjie water gesien het moet gewas word en sokkies wat vanself regop staan en die vorm van die stewel waarin dit diens doen aangeneem het.
‘n Paar casa novas wat onder die bedekking van sweet, stof en nog sweet en nog stof soos uitgediende slang vangers gelyk het, kom die trappe af na die bad en skeer sessie, en laat die “M” advertensie draers weer met hoop vir die mensdom na nuwe besigheid uitreik. Tande wys en wimpers flikker opnuut om die nuwelinge te verwelkom want netnou praat die tequila weer ons taal.
Die perde staan buite sopnat gereën en wag geduldig vir hulle ruiters om strompelend uit ‘n plek te kom waar daar net geraas word en soms ‘n skoot of twee van ‘n six shooter gehoor kan word as iemand en iemand anders daar binne oor ‘n saak verskil. ‘n Geluid wat perde van die tyd goed ken. Hulle weet ook om versigtig te trap as ruiter in die saal is want uit die saal val gebeur maklik as die greep op die lewe effens verloor is. Maar hulle gaan nog lank wag want Goodnight Irene word dalk eers heelwat later gespeel. Hier maak die kroeg toe wanneer daar nie meer gelag word nie en elke stoel in die vertek beset word met ‘n zombie-agtige figuur wat voor hom uit staar soos iemand wat hout soek en die koppie wikkel onvas op die nek rond wat hom nie meer kan regop hou nie en die oë net so dof soos die spieëls teen die mure lyk. Elke oog kyk waar hy wil en om op iets te focus vat baie konsentrasie want die kop, nek en oë volg mekaar teësinnig in dieselfde rigting.
Hier stap ‘n groot man nou in. Die geluide in die kroeg versag merkbaar want by die toonbank sit ‘n aantreklike vrou . Het haar in ‘n spieel gesien en besluit om kennis te maak. Die groot man in die spieël stap reguit na haar toe. Hy het groot vereelte hande wat duidelik harde werk gewoond is en ek verbeel my vir ‘n oomblik dat ek oorlede is. Hy kom staan by haar en hy bewe soos ‘n riet. Ignoreer almal om hom en sê dat sy nou ‘n goeie tyd gekies het om hom te verlaat terwyl die oes op die veld ryp is en daar vier honger kindertjies in die huis is. Ek weet nie wat om te doen nie. Sit net versteend in my stoel en verloor die mistigheid wat ook my oë verdof het en sien die tragedie wat voor my afspeel. Ek het die wil om te sluk verloor en sien net die vlamme van die vuur in die kaggel teen my glas weerkaats. Die lewe staan stil en soos baie ander staar ek ook net voor my in ‘n tydgleuf waar die verlede soos ‘n rolprent ook in my gedagtes afspeel. Die stof op die toonbank praat ook met my.
Ek dink aan dae wat nutteloos verbygegaan het en iewers in die asdrom van die lewe lê en verrot. En ek wonder wat die nut van Sheila en haar tequila is en die ligte afsit met iemand wat skaars bekend, en die uittand kelnerin wat sommer met die top heavy kruiper wil trou op wie se hand die sheriff getrap het.
En toe word ek wakker en sien die grys mure om my en weet dat dit net ‘n droom was soos in die bekende liedjie beskryf is wat praat oor die sad old padre en die groen gras waarop Mary en ek so gereeld gespeel het. Hier gaan die lekkerte van die lewe by ‘n mens verby en voeg geen waarde toe nie. Nutteloos en tyd verkwistend. Soos die Prediker skryf; Dis net’n gejaag na wind.
Ek hou van Country musiek. Elke liedjie vertel ‘n storie. Soms tragies en soms plesierig en die instrumente wat dit vergesel onderskryf die gevoel van wat gebeur. As die viool en die steel guitar kerm om klem te lê op die gebeure, roer dit my hart se snare en stem ek saam met die sangeres wat gevra het om die lewe een dag op ‘n slag te kry en te doen wat gedoen moet word.
Nie baie lang jare terug nie, in Windhoek se Ausspannplatz was daar ‘n hotel genaamd Wesfälisher Hoff waar dit amper gegaan het soos hierbo. Kyk, as jy lus was vir een sluk bier en ses fights voor die tweede, moes jy daarheen gaan. Groot manne met groot hande en vroue met kekkel laggies was volop en polisie karre het soms vanself van die stasie af vertrek om hulle bestuurders hotel toe te vat om ‘n nuwe fight te gaan aanskou. Bloed, spoeg en………….
Maar net hier was daar nie reëlings vir perde nie maar parkeerplek vir Datsun SSS’e, en Capri Peranas en Shev SS’e wat nie sonder tollende wiele kon wegtrek en mekaar “dice” nie. Six shooters was nie gedra nie maar kort broeke met lang sokkies met ‘n staal kam en manne met lang kuiwe wat gereeld met ‘n swaai van die kop in plek geskud is. En Gunsten en Texan plain.
Good Night Irene good night Irene, I’ll see you in my dream!!! En selfs die perde weet dis huistoegaan tyd. Waar’s my kar?????
TWEEDE PLEK: LUCA COFFEE, WINDHOEK GYMNASIUM
Daar is nie meer werk nie!!
Dis 24 Desember en Kersvader se spesiale Jingle Bells-alarm gaan klokslag 03:00 af … soos elke jaar vantevore. Hy gee een laaste snork deur sy dik, wit snor en besef dan dat dit mos die lekkerste dag van die jaar in die Noordpool is! Hy wikkel sy groot voete opgewonde, en sy pantoffels se klokkies klingel vrolik die laaste versie van Jingle Bells saam. Maar dan kom daar skielik ‘n Vreemde Vlieënde Voorwerp deur die lug gevlieg en voor hy kon keer, tref ‘n soetkoekie, so groot soos sy gewese boepens, hom. Nou’s hy nugter wakker en die nare waarheid tref hom selfs harder. “Ek is ge-retrench!” Ja, jou wraggies … liewe Kersvader en sy klein dwergbende is werkloos! Erger nog: die Paashaas, Tandemuis en Klaasvakie sit in presies dieselfde bootjie!
Kersvader gly traag uit die bed. Mens kan ook net só lank Netflix kyk. Hy gaan staan voor die spieël en bekyk sy uitgeteerde Kersvader-lyfie. “My liewe vrou, dis mos jóú skuld dat ek so wegsmelt. ‘n Kersfeeskoekie is mos nie ‘n koekie sonder regte meel nie?” kla Kersvader. “Miskien nie, maar vandag se mense glo mos glutenvry is die moderne weergawe van Weighless!” sê Paashaas. “Hoekom, dink julle, steek mense nie meer so graag paaseiers weg nie? Want gewone sjokolade is mos nie meer goed genoeg nie.” Kersvader en Paashaas kyk vir mekaar en skud maar net hulle koppe.
“En om nie eers van hulle slaapgeite te praat nie!” sê Klaasvakie terwyl hy die sandjies uit sy lui ogies vee. “My sandjies is mos nie meer goed genoeg vir daai Japsnoete nie. Deesdae moet die mense mos ‘n pilletjie drink om te kan slaap of joga doen om kamstig te kan rustig raak.”
“Wat ‘n klomp nonsens!” gil Tandemuis met sy fyn stemmetjie. “Kry jy ook so swaar?” vra Kersvader.
“Julle wil nie weet nie! My tandekasteel staan al vir meer as ‘n jaar en stof vergader, want daar’s net nie meer tande nie.”
“Hoekom nie?” val Paashaas hom in die rede.
“Het julle nog nooit van Vegan gehoor nie?”
“Wat op aarde is dit?” vra Kersvader. “Al wat ek weet, is dat melk uit is soos koekies in ʼn weeshuis, want dit kom mos van ‘n koei af.”
“En wat het dít met die prys van eiers te doen?” vra Klaasvakie.
“Goeie vraag, want eiers is ook uit!”
“Wat Tandemuis eintlik probeer sê, is dat Vegan ouens niks eet wat van ‘n dier af kom nie,” sê Kersmoeder. “Dié dat die volksvreemde kinders van vandag se tandjies so vrot is … van te min kalsium!” En daar tref die harde werklikheid vir Tandemuis: hy gaan nooit ryk word nie, want daar is eenvoudig te min gesonde tandjies!
So sit Kersvader, Kersmoeder, Klaasvakie, Paashaas en Tandemuis om die etenstafel en kom met ‘n groot skok agter: “Ons is ge-retrench!!”
G’n wonder hulle moes beurte maak om daardie een groot soetkoekie in ʼn koppie sójamelk te doop nie, want daar is nie meer werk nie en ook nie geld vir nog nie …
Groot dankie aan al ons Afrikaanse besoekers reg oor die wereld. Ons sien en waardeer.
Die 2019 Nasionale Waltons-Griffelkompetisie was weereens ’n groot sukses. Altesaam 12 skole oor Namibië het deelgeneem.
50 kortkuns- en 78 digkunsstukke is ontvang. Die beoordelaars ontvang die stukke anoniem.
Baie geluk aan elke deelnemer!
Die NASIONALE WALTONS-GRIFFEL SKRYFKOMPETISIE word sedert 2007 deur WAP (Windhoek Afrikaanse Privaatskool) geloods. Die doel van die kompetisie is om kreatiewe skrywers aan ‘n groter leserspubliek bloot te stel.
‘n Hoogtepunt vanjaar is dat Karli Rudolph (WBPHS) die wenner in Kortkuns sowel as Digkuns is.
Twee ander deelnemers, Jana van Zijl (Pro- Ed Akademie) en Engela Genis (WHS), het beide meer as een plek in ‘n kategorie losgeskryf: Van Zyl was eerste én tweede in die kategorie Digkuns Gr. 10 – 12. Genis het ‘n tweede en derde plek in die kategorie Kortkuns gr. 8/9 verdien. Volgens ‘n besluit van die ouers en deelnemers self tydens ‘n vergadering in 2009 het elkeen egter net haar beste toekenning ontvang sodat meer deelnemers in wenposisies betrek kan word.
Augustus
skop sand en skarrel
dwarrelend rond met droë blare
beur teen elke deur
skryf teen ratelende rame
grimas
grawe stof
uit loopslootjies
vee vergete hope oop
en grintspat
wit dae
Augustus raap
die winter op
-hettie rademeyer
Die pyn van stippelwolkies
wat soggens swel en groei
en aan die einde van die dag,
met ‘n hart wat bloei,
moet ons maar weer wag.
Miskien môre……
31 Augustus 2019 – Carla stel haar splinternuwe boek vry by Omaruru Kunstefees en gesels met Die Namib Skryf oor hoe om woorde te vleg.
Gesprekleier is Marco van der Berg – Marco het ‘n 4 jaar graad in Bedryfkommunikasiekunde en spesialiseer in film, joernalistiek, skakelwese en bemarking. Hy is tans werksaam by die ATKV as Streekbestuurder en is betrokke by skryfskole, toneelwerkswinkels, teatertegnologie en sangwerkswinkels.
Carla vertel oor haarself:
Ek het BA Beeldende Kunste geswot maar is al 44 jaar lank ‘n joernalis waarvan ek die afgelope 23 jaar ‘n vryskutjoernalis is. Ek het vir talle koerante soos Beeld en tydskrifte soos Vrouekeur en Rooi Rose vryskutwerk gedoen. Ek het sewe boeke geskryf.
Ek het ook begin om voornemende skrywers op te lei en is gevra om vanaf Augustus vanjaar as aanbieder by die ATKV se skryfskole betrokke te raak.
Ek het twee keer die toekenning vir die “Best Real Life” storie by die Caxton Magazine Excellence Awards en ses ander merietetoekennings vir onder meer Skrywer van die Jaar en vir stories oor gesondheid ontvang. My boek Bloed op haar hande is aangewys as een van Books Live se “Jaw dropping (nie breaking nie!) crime books of 2015.”
Wat skryfwerk betref skryf ek baie aktuele stories oor enige onderwerp veral gesondheid, mensestories en nie-fiksie misdaad. Ek gee graag ‘n stem aan mense wie se stories ons normaalweg nie hoor nie, soos geweldsmisdadigers en slagoffers van misdaad, sowel as die geweldsmisdadigers self soos vroue wat moord gepleeg het en oor hoekom dinge so verskriklik skeef in hul lewens geloop het.
My eerste boek was Platsakwenke en daarna het ek Mens of Monster- die psige van ‘n misdadiger vir LAPA-uitgewers geskryf. Dit het binne twee maande ‘n tweede Afrikaanse druk beleef.
Daarvoor het ek met geweldsmisdadigers (meestal moordenaars) in tronke gaan gesels om uit te vind hoe hulle koppe werk. Ek het ook nou saam met sielkundiges en kriminoloë en ander kenners gewerk.
Ek het daarna Plaasmoorde- slagoffers vertel self vir Prof Maritha Snyman van Wordworx Uitgewers in opdrag van Bargain Books geskryf wat ook in Engels vertaal is. My volgende boek was Bloed op haar hande – vroue agter tralies wat ook deur Lapa uitgegee is.
Daarna het Misken mishandel misbruik – Joey Haarhoff was my ma (MMM) gevolg wat ‘n vierde druk beleef het. Dit was bykans 3 maande lank op die Nielsenlys van top-100 niefiksie boeke. Sielsiek het in 2017 verskyn. Al my misdaadboeke is in Engels vertaal.
Liefde agter tralies het pas geland.
Ek woon op Hartbeespoort en is ‘n deeltydse water aerobiese instrukteur by die plaaslike gim.
Ek het aan die volgende TV-programme deelgeneem:
* Pasella met Platsakwenke
* Op Rian sowel as Kwêla (twee keer) op kykNET met Mens of Monster en Liefde agter tralies wat eerskomende Sondag op 14 Julie 2019 uitgesaai gaan word. Hannes van Wyk het ‘n onderhoud met my gevoer.
* Op Ontbytsake met Dawie Roodt – as krimiskrywer en joernalis. (twee keer.)
* Op Fiesta na ‘n boekbekendstelling by die tronk op Tulbagh tydens hul Lentefees
* Op Flits oor Plaasmoorde.
* OP ETV met Bloed op haar hande.
*Prontuit (Bloed op haar hande) met krimiskrywer Martin Steyn
*Fokus (MMM)
*Special Assignment (MMM).
* In die bed met Bibi oor my boeke.
* My water aerobiese klas was vir “vier minute van roem” in die program ‘n Huppel in die stap op kykNET – die program vir senior burgers.(nogal.)
*Daar was ook onlangs ‘n skrywerprofiel oor my op Die Groot Ontbyt.
* In Julie vanjaar met Liefde agter tralies op Kwêla.
Ek het ook by die Woordfees, die Boekejol, Prince Albert Leesfees, die KKNK, Aardklop en die Vryfees oor my boeke gesels en ook onderhoude met ander skrywers gevoer.
My dogter Tanya is ‘n skrywer, joernalis en skakelbeampte en my seun Louwtjie, is ‘n prokureur.
Vasgevang in hoop, liefde en pyn
Vasgevang in n warboel gedagtes
Vasgevang in lewe vol vraagtekens
Wie weet, wie besef, wie verstaan
Hoeveel kan mens vat voor mens vergaan
Die lewe loop sy loop
Die hart huil sy traan
Is daar iemand wat verstaan?
Wat bly oor van gee en gee?
Ontvang van houe sonder slaan!
Moeg vir gee, moeg vir soebat, moeg vir staan
Wie sal ooit verstaan
EIE FOTO
A a
Die aasvoël kla,”Ek is nie mooi nie,
en daarom het ek nie ‘n nooi nie.
Ek wens ek was ‘n pou,
want hy is mooi en hy’t ‘n vrou.”
B b
Bobbejaan, bobbejaan, jy dink jy’s slim,
omdat jy oor Boer se draad kan klim,
maar Boer is vir jou baie kwaad,
en span nou orals hakiesdraad.
C c
Ch, ch, ch , ch, snork oupa beer.
nag vir nag en weer en weer.
Oumatjie beer is desperaat,
en wil nou sommer die land verlaat.
D d
Die dassie spring van klip tot klip.
Sy ore gespits, sy stertjie wip-wip.
Hy’s vinning soos blits en baie rats.
Nou sien jy hom, dan’s hy weg woert-warts.
E e
Vyf klein eendjies stap in ‘n ry
om te gaan swem in die vlei.
Ag nee, die vlei is dan kurkdroog,
en die plaasdam se muur is veels te hoog.
F f
Die hele familie fisant
Krap heel dag rond in die sand.
Wat hulle doen , wil jy weet?
Hulle soek wurms om te eet.
G g
Ek loop teen mure op en af,
partykeer is ek sommer net laf,
en lat val myself – kadoef – op jou bedjie
en dink dis baie snaaks as jy skree: “Mamaaa, ‘n geitjie!”
H h
As ‘n honderdpootjie skoene nodig het,
is dit vir sy papa geheel en al geen pret.
“Vyftig paar skoene”, sug hy swaar,
“kos ‘n klomp geld so wrintie waar”.
I i
As ietermago is ek bekend.
Ek is ‘n baie komieklike vent.
Raak jy aan my, rol ek myself op,
en jy weet nie, waar’s my stert en waar’s my kop.
J j
Jakkals wou gaan hoenders steel,
op Tant Ralie se perseel.
Min het hy geweet, die stomme dier,
die hoenders het by die bure verjaarsdag gaan vier.
K k
By die rivier bly Krokodil Morkel.
Hy wil so graag sy tande borsel.
Sy ma dink wat dan nou gedaan,
waar kry ek so ‘n groot tandeborsel vandaan?
L l
Op ‘n dag wandel koning leeu deur die veld.
“Ek is vir niks bang nie,” spog hy, “ek is ‘n held,
Ek hardloop vir niks en niemand weg nie”.
Toe trap hy in ‘n byenes en kon nie ophou hardloop nie.
M m
Kyk ‘n bietjie na die flukse mier, my kind,
Iemand wat harder werk sal jy nêrens vind.
Oplaai, aflaai, heen en weer geskarrel, dag vir dag.
Geen gekla nie, nooit ooit lui nie, dit is sy gedrag.
N n
Naaldekokertjie so fraai en so fyn,
met vleuels wat blink in die helder sonskyn.
As ek so sit en na jou kyk,
sien ek dat jy amper soos ‘n helikopter lyk.
O o
“O, grote Griet”, roep olifant
“my toonnaels is veels te lank!”
Te hulp kom veearts, Oudok Byl,
Met sy groot skêr en almintige vyl.
P p
Nou die dag stap Pikkie Pikkewein al langs die strand,
en sien kinders in bont klere kastele bou in die sand.
Net daar en dan het hy toe besluit:
“As ek weer strand toe kom, trek ek my manelpak uit.
Q q
Quentin sit by die tafel met ‘n groot woordeboek.
‘n Dier wat met ‘Q’ begin, nes sy naam, dis waarna hy soek.
Maar dis alles verniet, glo my vry.
want so ‘n dier sal hy nie kry.
R r
Renoster se beste vriend sit op sy rug,
Dis renostervoël wat hom waarsku as hy moet vlug.
En as die bosluise renoster pla op sy lyf en sy kop,
Pik-pik sy kleine vriend hul een vir een op.
S s
Stadig, stadig, trap vir trap,
kom skilpad hierlangs aangestap.
Nou is hy moeg en trek sy kop
en al vier sy voetjies binne in sy dop.
T t
Toktokkie, jy’s darem ‘n oulike goggatjie.
Klop-klop hardloop jy rond op soek na jou meisie.
As jy skrik, val jy – woeps – op jou rug,
En speel-speel jy’s dood met jou beentjies stokstyf in die lug
U u
Professor Uil is ‘n knap onderwyser,
maar die ouers is erg geteister,
omdat Prof. Uil die hele dag net slaap,
en die kinders in die klas sit en ginnegaap.
V v
Verkleurmannetjie, ek wonder hoe jy dit doen,
loop jy oor ons grasperk word jy groen,
klim jy stadig langs die boomstam op,
word jy grys van jou tone tot by jou kop.
W w
So ‘n wurmpie is darem ‘n vraat,
dink net aan kos van vroeg tot laat.
Vreet gate dwarsdeur appels, pere en lemoene
en sowaar ook deur die harde skille van pampoene.
X x
Met sy bekkie klein speel die voëltjie
op die xilifoon ‘n opgewekte deuntjie.
Die brulpadda-koor sing saam uit volle bors,
Almal dans en lag, net ou vlakvark bly steeds nors.
Y y
Miena Krimpvarkie is verlief op Jan Ystervark.
En nooi hom vir ‘n piekniek in die park.
Haar mandjie vol gepak met vlieë, muskiete en lekker goggas.
Jan is nie verheug nie, want hy eet net plante, blare en groen gras.
Z z
Zoem, zoem,zoem vlieg ‘n by
Hier by my neus verby.
Gaan sit op my koeldrankblikkie
en drink ewe astrant ‘n slukkie.
Z z
Weet jy wat is ‘n zoempie?
Dis ‘n oulike, klein duikertjie.
Sy vel het ‘n blou skynsel en is snoesig sag,
as jy hom wil sien, moet jy opstaan in die nag.
©Kopiereg Gisela Tietz-Santos (2010)
Illistrasies deur
© Gerrie van Zyl
onverganklike spatsel lig
in vergangklike vrotvleis
vasgevang, gevangene
stry en stryd om te skyn
sukkelend deur tralies
wat jou hart omhein
en gordyne, sluiers
oor jou vensters
ooo om uit te breek
los te maak
hoog te sweef
kuns en kwas
woorde verweef
in sprokie en sprak
siel skeppend
gedwing bo-oor die grense
van stoflike sel
uitvlug uit hierdie hel
van menslikself
skep jy tyd
en skep jy tydelik
in nabootsing
van die Lig
spatsel lig onverganklik
polsend lewend wagtend
groeiend in die dieper donker
spartelend teen die grendels
jou tyd van tydloosheid
en ewige vryheid
sal ook kom …
Meraai
Ons sukkel so
om ‘n bestaan te maak,
dat ons heel vergeet
om te strewe na lewe.
En dan!
In pyn en angs stop die klok.
Benoude donkerte,
lugleë longe,
‘n bees op jou bors
wat wil in …
‘n Tier wat wil uit!
En jy weet –
Dis klaar. Die stryd is verby.
En daar is geen wenner
of verloorder.
Daar is net een plek op die podium,
stom spoke applous op die stadion.
En die sproeiligte gaan aan:
Spotlight op jou.
En jy is stil. Kalm.
En dan bedonnerd!
Nog? Nog tyd?
Om mee te wat?
Fok die onafgehandelde!
Fok die stukkende drome!
Fok die verlore jare!
Fok die potensiële niks
van môre se miskien!
Fok my stukkende hart
Wat weier om op te hou klop.
En môre?
Dis te vêr.
Nou, hier in hierdie oomblik
is daar stilte en kalmte.
En storms en orkane.
En stilte en kalmte …
En die tyd vir leef?
Kloppedie klop – met elke slag
Tel dit af
en af
Lup – een minder dup
om te leef.
Intussen?
Intussen bestaan ons –
miskien kan ons môre begin leef.
(c)Meraai
ek is jou mamma,
dra jou teen my bors, voel jou in my hart
beleef jou pyn met smart
ag waarom kon ek dit nie keer nie
dat die lewe jou van droefheid leer nie
ek wil dit als by jou kom haal
dit stukkend trap en weggooi in die see
hier staan ek so verleë
want my hande is leeg, al pyn dit in my gees
ek kan nie die oorwinning vir jou gee nie
kan jou hart nie heelmaak
jou nuwe blydskap bring nie
of soos kleintyd vir jou liedjies sing nie
kan nie in jou plek kom staan nie
vooruitloop op die pad wat jy moet gaan nie
my liewe liefste kind
vir jou stuur ek duisende gebede op met die wind
– Dalene Mellet